"Xarıbülbül"
Xarıbülbül çiçəyi barədə bir çox gözəl rəvayətlər var - deyilənə görə, bu zərif çiçək yalnız Şuşada bitir ki, rəvayətlərdən biri də məhz bununla bağlıdır.
“İran şahının oğlu ilə evləndirilmiş Qarabağ xanının qızı Vətənindən ayrıldığından çox güclü həsrət hissləri ilə yaşayırmış. Şahzadə, sevdiyi xanımının həsrətini azaltmaq üçün sevgilisinə Vətən bağçasını saldı. Bu bağçada Qarabağda bitən ağac və çiçəklər əkilmişdir. Burada bütün bitkilər var imiş, lakin Xarıbülbül çiçəyindən başqa... çünki bu çiçəyi yad diyarda heç bir gün belə yaşatmaq mümkün olmamışdı.”
"Kharybulbul"
There are many beautiful stories about the Kharibulbul flower - they say this tender flower only grows in Shusha, Garabagh and this is how one of the stories goes.
"Wed to the Iranian Shah's son, the daughter of the Garabagh Khan missed her homeland badly. The prince created a garden of her homeland for his love to soften her sorrow: all trees and flowers that grow in Garabagh were planted there. The garden had every plant except Kharibulbul flower... which couldn't survive for even a single day in a foreign land."
"Zəfəran" Bu zərif model zəfəran çiçəyindən ilhamlanmışdır.
Qədim dövrlərdə zəfəran yüksək qiymətləndirilmiş və hətta ali hakimiyyətə ən bahalı hədiyyə kimi təqdim edilirdi. Zəfəranın vətəni məlum deyil, ancaq bəzi mənbələrə görə, onu Avropaya Ərəbistandan gətiriblər. Hazırda zəfəran - Hindistan, Misir, İran, İspaniya, Çin, Azərbaycan kimi müxtəlif ölkələrdə becərilir. Bir çox əsrlər boyu ev təsərrüfatında və tibbdə geniş istifadə olunmuşdur. Zəfəranın nadir xüsusiyyətləri bu ədviyyatı əsl təbii vasitə edir.
"Crocus" The design of the pin was inspired by saffron flower named crocus.
In ancient times, saffron was highly regarded and even presented as the fanciest gift to the highest authorities. The homeland of saffron is not clear but according to some sources it was brought to Europe from Arabia. Currently saffron grows in different countries – India, Egypt, Iran, Spain, China, Azerbaijan. For many centuries it has been widely used in household and medicine. The rare heading properties of saffron make this spice a real natural remedy.
"Laçın"
Laçın əvvəllər Abdallar adlanmış, şəhərin yerini isə Tağı Şahbazi seçmiş və bu adı da ona özü vermişdir.
1924-cü ildən təsis edilsə də Rayon kimi yaranma tarixi 08 avqust 1930-cu ildir. Dünyada ən nadir ağac sayılan qırmızı dəmirağac meşələri, çoxlu mineral suları, kobalt, uran, civə, qızıl, dəmir, müxtəlif rəngli mərmər yataqları, həddindən çox dərman bitkiləri və s. vardır. 200-ə yaxın tarix mədəniyyət və memarlıq abidələri, onlarla kurqan, qala tipli arxeologiya baxımından faydalı olan abidələr, çoxlu sayda qəbirüstü abidələr, stellalar, at, qoç fiqurları, süjetli daşlar, eləcə də çoxlu təbii sərvətləri, qiymətli mineral suları ilə zəngin bir ərazidir. Qarabağın məşhur “Qasımuşağı” xalçasının istehsal mərkəzi Laçındır. 05.18.1992-01.12.2020 tarixinə qədər Ermənistanın işğalında olmuşdur.
"Lachin"
Lachin was known as the settlement of Abdallar up until a local writer, Tagi Shahbazi, chose the current place of the city and gave it a new name.
Lachin is home to some of the rarest mahogany tree forests in the world, different kinds of mineral water, cobalt, uranium, mercury, gold, iron, marble deposits in different colors and a variety of medicinal plants. It also has about 200 historical, cultural and architectural monuments, dozens of mounds, castle-type archeological monuments, numerous tombstones, stelae, horse, ram figures and plot stones. Lachin is the production center of the famous Garabagh "Gasimushagi" carpet. It was occupied by Armenia from 05.18.1992 and liberated by the Azerbaijani army on 01.12.2020.
"Buynuzu"
Bu əşya çox vaxt Pirəbədil xalçalarında istifadə olunan və buynuzu (buynuz) adlanan ornamentdən ilham alır.
Buynuz var-dövlət və bolluq rəmzidir və kişi cinsi ilə bağlıdır. Bu ornament öz xarici oxşarlığına və ya bu növ palazların toxunuşunda düyünləri kəsmək üçün qayçıdan istifadə olunduğuna görə həmçinin qayçı adlanır.
"Buynuzu"
This item has been inspired by the ornament often entitled 'Buynuzu' (horn) found in Pirabedil type of carpets.
The horn symbolizes fertility and wealth, and is bond to masculinity. This ornament is also often referred to as 'qayçı' (scissors) for its resemblance to scissors or alternatively, due to the use of scissors to cut the knots in weaving this type of rugs.
"Şəngülüm, Şüngülüm və Məngülüm” nağılının beynəlxalq süjet xəttinə malik olması onun mahiyyəti barəsində xeyli versiyaların səslənməsinə səbəb olur, üstünlüyü ondan ibarətdir ki, burada bəşəri mübarizə çox oynaq və əyləndirici dillə çatdırılır. Bu nağıl səyyar süjet xəttinə malikdir. Bəşəriyyətin ilkin düşüncə tərzi, mifoloji dünyagörüşünün məhsulu olub. Daha sonra isə hər xalq buna öz yanaşmasını sərgiləyib. Təkcə nağılın adında keçi balalarının bütün şıltaqlığını, şirinliyini və dəcəl xarakterini oxumaq mümkündür. Azərbaycan versiyasında oynaqlıq və şirinlik daha çoxdur, qəhrəmanların adları da oynaqlıq naminə o cür verilib, sanki keçi balalarının xarakterinə uyğunlaşdırılmışdır.
"İslimi"
Sırğalarda istifadə olunan motiv İslimi haşiyə zolağının bir növüdür. Bu naxış xalçalarda, abidələrdə və digər sahələrdə, xüsusi ilə İslam dekorativ sənətinə aid olan əsərlərdə istifadə olunur.
“Arabeska” və ya “bığcıq” kimi tanınan islimi naxışı incəsənət ənənəsi olaraq Sasanilər dövründəki naxışdan yaranıb, Abbasilər dövründə (IX-X əsr) inkişaf edib daha sonra Səlcuqlar dövründə (XII-XIII əsr) çiçəklənərək uzun inkişaf yolunu keçmişdir. Belə güman edilir ki, islimi naxışı o zamanlar müqəddəs hesab olunan bükülmüş yarpağı təsvir edir. İslimi naxışı İslam dekorativ mədəniyyətində çox məşhurdur – məhz buna görə də bəzi sənətşünaslar islimi sözünü İslam dininin adı ilə bağlayırlar.
"Islimi"
The motif used on the earrings are one of the variations of popular "islimi" borders widely used in architecture, carpets and other mediums of applied art, mainly of Islamic decorative theme.
Islimi can be described as a split leaf also known as “arabesque” or “tendril”. Presumably derived from a Sassanian motif, it developed under the Abbasids in the ninth and tenth centuries and matured under the Seljuks in the twelfth and thirteenth centuries. The motif is thought to derive from leaf which was considered to be sacred in ancient times. Some scholars suggest the name of Islimi derives from Islam since the ornament is widely applied in Islamic art.
"Əjdahalı"
“Əjdahalı" xalçaları Qarabağ xalçaçılıq məktəbinin ən gözəl nümunələrindən hesab olunur.
Bu tip xalçalar XVI-XVIII əsrlərdə Qarabağda, həmçinin Şirvan və Qubada toxunmuşdur. Əjdaha motivinin Hülakülər dövrü (XIII-XIV əsrlər) Azərbaycan tekstil nümunələrində istifadə edildiyi bilinir.
Azərbaycan dekorativ-tətbiqi xalq sənəti nümunələrində, tək olaraq istifadə edildiyi zaman, əjdaha xeyirli qüvvəni simvolizə edir. Şifahi xalq ədəbiyyatında əjdaha bəzən su qaynaqlarını da təmsil edir.
"The dragon"
The “Dragon” carpets are considered as one of the most beautiful samples of Garabagh carpet school.
They have a unique structure and usually depict the images of various mystical animals. This type of rugs was mainly woven in Garabagh, Shirvan and Guba, between 16th and 18th centuries. Some textile fragments with a dragon motifs survived from the Ilkhanid period (13th - 14th centuries).
Dragon image when used alone symbolizes positive energy in Azerbaijani decorative-applied art examples. It may also symbolize water sources in Azerbaijani folk literature. In ancient Turkic mythology, “Büke”, “Evren”, “Kök-luu” and “Abyrga” dragons are the symbols of might and power.
"Laley-Abbasi"
Bu sırğalar Laley-Abbasi kimi tanınan ümumi haşiyə motivindən ilham almışdır.
Naxış Səfəvilər hökmdarı Şah Abbasın adı ilə adlandırılıb. Həmçinin mədahil və hakimiyyət adlanan bu motiv çox vaxt Fars və Talış xalçalarında rast gəlinir.
Bu naxış qarşılıqlıdır. Belə ki, motivin hər bir hissəsi eyni formalı olub bir-birinə tam uyğun və harmonikdir. Hissələrin hər biri ayrıca motiv və ya mövzu kimi təsvir edilə bilər.
"Laley-Abbasi"
This item has been inspired by the universal border motif known as Laley-Abbasi (Abbasi tulip) named after Shah Abbas, the greatest ruler of the Safavid dinasty.
This motif, also referred to as medahil (“doorways”) or scepter head, is often found in Persian and Talish carpets.
This border is reciprocal – each part of the motif has the same shape so that two motifs fit together and are completely congruent. Any of these parts can be interpreted as subject or ground.
"Laley-Abbasi"
Bu üzük Laley-Abbasi kimi tanınan ümumi haşiyə motivindən ilham almışdır.
Naxış Səfəvilər hökmdarı Şah Abbasın adı ilə adlandırılıb. Həmçinin mədahil və hakimiyyət adlanan bu motiv çox vaxt Fars və Talış xalçalarında rast gəlinir.
Bu naxış qarşılıqlıdır. Belə ki, motivin hər bir hissəsi eyni formalı olub bir-birinə tam uyğun və harmonikdir. Hissələrin hər biri ayrıca motiv və ya mövzu kimi təsvir edilə bilər.
"Laley-Abbasi"
This item has been inspired by the universal border motif known as Laley-Abbasi (Abbasi tulip) named after Shah Abbas, the greatest ruler of the Safavid dinasty.
This motif, also referred to as medahil (“doorways”) or scepter head, is often found in Persian and Talish carpets.
This border is reciprocal – each part of the motif has the same shape so that two motifs fit together and are completely congruent. Any of these parts can be interpreted as subject or ground.
"Aşik"
Üzük qəbilə xalçalarının ümumi haşiyə zolaqlarındakı naxışlardan ilham alır.
Aşik (Türk dilindən Aşik - “kəllə sümüyü”) kənar naxışı kimi istifadə olunan, bəzən isə digər kənar naxışlarının bir hissəsi kimi təsvir edilən bir motifdir.
"Ashik"
This model is inspired by a common border motif of tribal rugs.
Ashik (Turk. Aşık, “knuckle bone”) - motif found in borders or stripes and sometimes as a field design and as a component in other motifs.
"İki Qoçbuynuzu Romb ilə"
Üzük iki heyvan başını xatırladan ornamentlə bəzədilmişdir.
Bəzi fikirlərə görə, bu bəzək “qoçbuynuzu” və ya “koçaq” adlanan ornamentin daha təkmilləşmiş formasıdır və adından göründüyü kimi qoçun buynuzlarının simvoludur. Qoçlar və qoyunlar Avrasiyanın köçəri tayfaları üçün əsas yaşayış vasitəsi idi və buna görə də bərəkət və zənginliyi təmsil edir.
"Two Gochbuynuzu With a Rhomb"
This ring is decorated by the motif resembling two animal heads.
Some other opinions suggest this motif is an elaboration of gochbuynuzu or so-called kochak motif symbolizing ram horns. Rams and sheep constituted the main livelihood of Eurasian nomads and, as such, symbolize fertility and wealth.
"Baluçi tovuzquşu"
Kulonun dizaynı müəllifin "Xülyəvi Quşlar" ornamenti üzərində improvizasiyasıdır.
Xülyəvi quş himayə və bəzi rəylərə görə əbədi həyat rəmzi hesab edilir. Bu ornament şərq xalçalarında doldurucu naxış və ya mərkəzinaxış kimi toxunur.
"Baluchi peacock"
Design of the pendant is an author's improvisation of a motif with Fantastic Birds.
The birds symbolize protection and in some interpretations – immortality. This ornament is often woven as a filler or central motif in oriental carpets.
"Taclı Koçaq"
Üzüyün üzərindəki bəzək naxışları kökünü Qoçbuynuzu və ya Koçaq ornamentlərinin üz-üzə təsvirindən götürür.
Qoçbuynuzu naxışı mühafizə, himayə rəmzi olduğu üçün bu üzüyün dizaynına xüsusi anlam vermişik. Əks və ya üzbəüz naxışlar ikili başlanğıcı, bir-birini eyni zamanda həm “hifz” edən, həm də “hifz edilən” iki aşiqi təmsil edir.
"Crowed Kochak"
This ring is inspired by reciprocal motif with gochbuynuzu or kochak in its origin.
Since gochbuynuzu motif is a symbol of protection, we put a special meaning to the design of this ring. The reciprocal motifs are meant to symbolize two beginnings, two beloved who “protect” and are “being protected” at the same time.
"Şirin"
Kulon Kirçheimin kolleksiyasındakı tanınmış "Simalar" adlandırılan xalçadakı fraqmentindən ilhamlanmışdır.
Bu motif Nizami Gəncəvinin məhşur poemasındakı sevgililəri – Xosrov və Şirini əks etdirir. Xalçanın, Anadolu və Azərbaycana aid olduğu hesab edilir, və adətən XIII-XIV əsrlərdə toxunulduğu düşünülür.
"Shirin"
This pendant is inspired by pictorial rug fragment from well-known “Faces” rug in the Kirchheim collection.
This motif is showing the star-crossed lovers from famous tragic romance by the poet Nizami Ganjavi – Khosrow and Shirin. The rug has been variously attributed to Anatolia and Azerbaijan, and is generally thought to date from the 13th or 14th century.